Certyfikacja systemów zarządzania organizacją według standardów ISO to jeden z najpopularniejszych sposobów na utrzymanie konkurencyjności i ustabilizowanie solidnego, godnego zaufania wizerunku firmy niezależnie od branży czy zasięgu jej działalności. Po chwilowej przerwie, w której kwestionowano istotę certyfikacji ISO, dziś jej wartość znów jest w cenie, rodząc przy tym potrzebę tworzenia nowych akredytowanych jednostek certyfikujących. Czym się zajmują i jakie wymogi muszą spełnić, by móc legalnie prowadzić usługi certyfikacji?
Czym zajmują się akredytowane jednostki certyfikujące?
Firma certyfikująca ISO to przede wszystkim organizacja świadcząca usługi certyfikacji, weryfikacji, oceny i szkolenia firm pragnących osiągnąć zgodność z wymogami zasad ISO. Jej działanie jest oparte przede wszystkim na doświadczeniu i wiedzy osób, dla których międzynarodowe normy i standardy nie stanowią żadnej zagadki. Pracując z przedsiębiorcami z niemalże wszystkich branż, firmy certyfikujące ISO muszą bez przeszkód poruszać się w tematyce najnowszych zmian i aktualizacji zachodzących w całej rodzinie ISO i potrafić bez przeszkód wykorzystać i przekazać zdobytą wiedzę podczas szkoleń i audytów prowadzonych w ramach działalności firmy.
Głównymi usługami oferowanymi przez większość akredytowanych jednostek certyfikujących są przede wszystkim:
- Usługi certyfikacji systemów zarządzania w oparciu o rodzinę norm ISO,
- Usługi certyfikacji kompetencji personelu,
- Prowadzenie szkoleń z zakresu międzynarodowych norm i standardów, wspomagające firmy w procesie uzyskania certyfikatu ISO.
Jakie wymogi musi spełnić akredytowana jednostka certyfikująca?
Organizacje, których celem jest zdobycie statusu akredytowanej jednostki certyfikującej i możliwości świadczenia usług certyfikacji ISO muszą same spełniać wymagania określonych dla ich branży norm i uzyskać certyfikat ISO w ich zakresie. Pierwszą z takich norm jest standard ISO/IEC 17065: „Ocena zgodności – wymagania dla jednostek certyfikujących wyroby, procesy i usługi”. Standard ten zawiera wymagania dotyczące kompetencji, spójności działania bezstronności jednostek ubiegających się o możliwość certyfikacji ISO.
Kolejną normą obowiązującą akredytowane jednostki certyfikujące jest ISO/IEC 17024: „Ocena zgodności – Ogólne wymagania dotyczące jednostek certyfikujących osoby”, która wyznacza zasady i wymagania dla jednostek certyfikujących personel. Ostatnim standardem dla jednostek certyfikujących ISO jest ISO/IEC 17021-1 „Ocena zgodności – Wymagania dla jednostek prowadzących audyty i certyfikację systemów zarządzania”, zawierający zasady i wymagania dotyczące kompetencji, spójności i bezstronności jednostek prowadzących audyty i certyfikację wszystkich rodzajów systemów zarządzania. Wszystkie wymienione normy ISO określają jasno wytyczne, którymi należy się kierować podczas procesu certyfikacji ISO w dowolnej branży. Co warte wspomnienia, żadna z norm nie narzuca konkretnych certyfikatów ISO, które akredytowana jednostka certyfikująca musi być gotowa przyznać – organizacja może działać w obrębie przemysłu, który najbardziej ją interesuje, bądź też oferować usługi certyfikacji dla szerszego grona odbiorców.
Przyznanie certyfikatu ISO jednostkom ubiegającym się o status akredytowanej leży w rękach odpowiednich jednostek nadrzędnych. W Polsce ciałem takim Polskie Centrum Akredytacji (PCA). Jej zadania składają się na formalne uznanie kompetencji jednostki certyfikującej i wpisanie jej do listy jednostek akredytowanych. Akredytacja jest udzielana na wniosek jednostki w momencie stwierdzenia przez PCA, że spełnia ona wymagania i warunki określone w Polskich Normach.
Poddająca się procesowi akredytacji jednostka musi być przygotowana na ocenę wielu aspektów jej działalności, wśród których najważniejszymi okazują się być kompetencje techniczne firmy certyfikującej oraz organizacja i system zarządzania firmą. Jednostka ubiegająca się o akredytację musi być gotowa do udowodnienia swojej bezstronności i niezależności poprzez wprowadzenie zgodnego z określonymi normami ISO systemu zarządzania. Jej działalność musi upewnić PCA o tym, że jednostka jest w stanie zapewnić wysoką jakość świadczonych usług w zakresie badań, wzorcowań, kontroli i certyfikacji ISO. Ostatecznie to od jednostki certyfikującej będzie zależało to, które firmy na rynku otrzymają certyfikat ISO – uzyskanie akredytacji oznacza przyjęcie odpowiedzialności za podejmowane pod tym kątem decyzje i pełne zrozumienie zadań, jakie zostają jednostce powierzone.